آثار و نتایج عبادت:
عبودیت کمال انسانی است که انیان در پرتو آن به قرب و کمال الهی نائل می شود انسان به وسیله عبادت مشمول رحمت وسیع خداوند واقع می شود و این رحمت گسترده برکات وسیعی را نصیب او می کند در حدیث آمده که اگر نمازگزاری می دانست چه رحمتی او را فرا می گیرد یر از سجده بر نمی داشت .

لازم یه ذکر است که دستاورد های عبادت باید متناسب با کیفیت و ارزش عبادت ها ارزیابی گردد ث.واب و ارزش عبادت به اندازه عقل و معرفت عابد است
1-دستاورد فکری افزایش معرفت الهی
2- دستاورد روحی و روانی  صبر و شرح صدر
3- دستاورد عملی و رفتاری  دوری از گناه و گرایش به نیکی ها
4- دستاورد جسمی  سلامتی و تن درستی
5- دستاورد اجتماعی  توجه به جامعه و حق الناس
1-انسان در حال عبادت توجه و فکر خود را به سوی مبدا هستی که فوق زمان و مکان و محدودیت است متمرکز می کند این یعنیتمرین عملی باور های توحید در حین این عبادت روح انسان از قدرت و توانایی های ویژه ای بر خوردار می شود زیرا که به خداوند نزدیک می شود و این قرب و نزدیکی مستوجب معرفت و بینش ویژه ای است از جانب خود خداوند به عبدش با استناد به حدیث قدسی که:
بنده من همواره به وسیله نوافل (عبادت های مستحبی) به من تقرب می جوید تا آنکه محبوب من شود وقتی محبوب من گشت من گوش او هستم که می بیند و زبان او هستم که سخن می گوید.
2- توجه به خداوند همان گدنه که ظرفیت معرفتی انسان را بالا می برد ظرفیت روحی و دوانی را هم گسترش می دهد و نوعی صعه صدر ایجاد می کند. بسیاری از کم صبری های ما ناشی از تنگ نظری و دید محدود است یاد خدا آرامش روحی را به همراه دارد که اهل عبادت از آن بهرهمندند« الا به ذکر الله تطمئن القلوب » وقتی افق فکری انسان به وسیله ایمان و عبادت وسیع گردد قدرت صبر و تحمل او افزایش می یابد« و استعینوا بالصّبر و الصّلوة » (مراد از صبر روزه بیان شده است)
3- دوری از گناه و گرایش به نیکی ها :
إِنَّ عِبادی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطانٌ  ای شیطان بدان که بر بندگان من سلطه نداری
عبادت ویژگی باز دارندگی از گناه و فساد و معصیت را دارد . قرآن در باره اثر نماز که یکی از مهم ترین عبادت هاست می فرماید: إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ
و این همان عصمت نسبی است که درمرحله بالاتر به عصمت مطلق می رسد که مخصوص انبیا و اوصیاء می باشد.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: کسی که فلب خود را با استمرار یاد خدا آباد کند کردار او در نهان و آشکار نیک می گردد.
4-سلامت جسم:
بدون شک آرامش روح و روان تاثیر بسیار زیادی در سلامت جسم دارد امروزه ثابت شده که بسیاری از بیماری ها جنبه روحی و روانی دارد همچنین بخشی از عبادت نظیر (روزه، غسلو مسواک زدن و ...) جنبه بهداشتی دارد که کمک موثری در جهت سلامتی جسم است.
5-احساس مسئولیت نسبت به جامعه و حق الناس:
عبادت عامل بسیار مهمی در جهت بهبود رفتار اجتماعی است همانطور که می دانیم یکی از حقوق مهمی که بر گردن مومن است حق الناس می باشد و خداوند توجه ویژع ای نسبت به این امر دارد زیرا پزیرش عبادت نزد خدا با انجام وظایف اجتماعی و اداء حقوق دیگران گره خورده است. حضرت علی علیه السلام می فرمایند (خداوند حقوق بندگان را مقدمه حقوق خود قرارداده است کسی که حق بندگان را اداء کند موفق به اداء حق خداوند نیز خواهد شد)
6- افزایش نعمت  لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ
عبادت جنبه شکر گزاری به به در گاه خداوند را دارد و شکر موجب افزایش نعمت الهی است.
 عوامل گرایش به عبادت و عبودیت:
  1- علم و آگاهی.
  2- کمک و توفیق خواستن از خود خداوند.
  3- جدیت و پشت کار.
 4 - یاد آوری و تذکر.
گرایش به عبادت و عبودیت زمانی در انسان صورت می گیرد که انسان احساس نیاز به این دو را در وجود خویش احساس کند و زمانی این احساس در وجود او بوجود می آید که انسان بفهمد و درک کند که اینها نقش اساسی و تایین کننده در تکامل وجود انسان دارند . همان طور که گفته شد عبودیت یعنی نهایت خضوع و بندگی در مقابل معبود است و این نهایت خضوع زمانی بوجود می آید که انسان عضمت و بزرگی معبود را بفهمد درک کند و بشناسد یعنی علم و آگاهی و در واقع نوعی معرفت پیدا کند هر چقدر معرفت و شناخت انسان بیشتر شود این خضوع هم بیشتر می شود گرایش به عبادت و عبودیت از دو معرفت اساسی سر چشمه می گیرد یکی خداشناسی و دیگری خود شناسی «من عرف نفسه فقد عرف ربّه»  آگاهی انسان در این دو زمینه هرچه بیشتر باشد و عبودیت او هم بیشتر می شود.
2-توفیق عبادت و عبودیت را که نعمت بزرگ خداوندی است باید از خود خداوند خواست و بر این خواست پافشاری نمود.
اجیب دعوه الداع اذا دعان.
3- همانگونه که عقل و فطرت، انسان را به سوی عبادت و تکامل ترغیب می کنند، عواملی همچون شهوت، هوای نفس و ... انسان را از عبادت و عبودیت بازمیگرداند. انسان با استفاده از اراده و تلاش خود با هوای نفس مبارزه نموده بلکه آنرا برای عبادت و بندگی خداوند رام می گرداند و در واقع نفس انسان نیاز به مدیریت و تدبیر دارد و باید متناسب با حالات و گرایشهای آن با دقت عکس العمل نشان داد. گاهی بر نفس سخت گرفت، گاهی ملایمت کرد و گاهی تنوع ایجاد کرد و حتی آن را فریب داد. حضرت علی(ع) می فرمایند: خادع نفسک فی العباده نفس خود را در عبادت فریب ده.
4- موعظه فطرت انسان و تمایلات حق گرایانه او را برجسته و فعال می سازد. موعظه بجا می تواند پرده غفلت را کنار بزند و قلب را زنده کند. البته تاثیرگذاری موعظه بستگی به موعظه کننده و شنونده موعظه دارد. موعظه نشاط عبادت را زیاد می کند. یاد مرگ یکی از مهمترین موعظه کنندگان خاموش و تاثیر کذار در همه ادیان الهی محسوب می شود.
یاد مرگ انسان را در حالت خوف و رجا مستمر و آماده باش دائمی قرار می دهد و حتی در بعضی از روایات، ذکر مرگ عبادت تلقی شده است. امام علی (ع) می فرمایند: واعظی چون مرگ کافیست.
موانع و آفات عبادت(ریا، عجب، هوای نفس،شکل گرایی و جهل)
1.جهل: همانطور که گفته شد اولین شرط برای عبادت و عبودیت معرفت و آگاهی است. حضرت علی(ع) می فرمایند: سرآغاز عبادت خداوند، معرفت اوست. آگاهی سطحی ایمان سطحی می آورد و ایمان سطحی عبادتی ناقص و سطحی را به همراه دارد. چنین عبادتی که از روی عادت و نه بصیرت انجام می شود یکی از آفات زیان بخش عبادت محسوب می شود.
2.هوای نفس: انسان با توجه به مقتضای حیات دنیوی خود، نیازمندی های گوناگونی دارد. عده ای به دنیا نگاه ابزاری دارند و عده ای دنیا را هدفو غایت خود قرار دادند. عبیدالدنیا می شوند و عده ای عبدالرحمان می شوند. هوای نفس شکل های گوناگونی دارد. شهوت گرایی، مالگرایی، مقام گرایی، شهرت گرایی و... . کسیکه به چیزی غیر از خدا عشق ورزد، چشم او را کور و قلب او را بیمار می کند. پس عبد آن می شود. و یا می فرمایند چگونه از لذت عبادت بهره مند می شود کسیکه از هوای نفس دم فرو نمی بندد.
3.ریا: ریا از رویت به معنای نشان دادن عمل است و هدف ریاکار جلب قلب های مردم و خودنمایی است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده، روز قیامت ریاکار با چند اسن خوانده می شود فاجر، ریاکار و... . می گویند پاداش خود را از کسی که برایش عمل کرده ای بگیر. ریا و خودنمایی نوعی شرک است که با توحید در تضاد است.
4.عجب: یعنی خودپسندی و عبادت خود را بزرگ دیدن است. در واقع خودبزرگ بینی و این با عبادت و عبودیت هیچ سنخیتی ندارد. زیرا نتیجه عبادت و عبودیت نهایت خضوع و خشوع است و عجب عکس آن می باشد.
منابع:
1.قرآن کریم: تفسیر
2.اسرار عبادات آیت الله جوادی آملی
3.نفسیر موضوعی قرآن کریم(آیت الله مکارم شیرازی)
4.چهل حدیث امام خمینی(عبادت و حضور قلب:حدیث)
5.سایت عبادت و عبودیت: سیدمحمد علی مدرس
زندگی در صدف خویش گوهر ساختن است.
در دل شعله فرورفتن و نگداختن است
ره مردان بزرگ زندگی راحت نیست
بلکه خودسازی و ره سازی و کس ساختن است
ارایه دهنده:خدیجه خرمی
استاد مربوطه: خانم فرضعلی
ورودی89